Koku Algısı Ne İşe Yarar?

Koklama ile sağlanan koku algısı, beslenme davranışlarını düzenler. çevresel tehlikeleri algılamayı sağlar. Sosyal davranışlar ve üreme davranışlarında rol oynar.

Beslenme ve Koku Alma Arasındaki İlişki Nedir?

Anne karnında gelişmeye başlayan koku alma duyusu doğumla beraber bebeğe anne memesini bulma ve emme davranışını sağlama konusunda yol gösterir. Bu davranış özellikle tavşanlarda yaşamsaldır. Koku alamayan bir tavşan yavrusu annesinin memesini bulamaz ve kısa sürede açlıktan ölür. İnsanda ise annenin gayretiyle çocuk memeye adapte olur.

İnsan koku duyusu ile iştah durumunu düzenler. Kilo alımına etkide bulunur. Besinleri ayırteder. Yiyeceklerden aldığımız lezzetin sağlıklı bir şekilde algılanmasını sağlar. Bizim lezzet olarak nitelendirdiğimiz algı, bir yiyeceğin kokusunun, tadının, dokusunun ve sıcaklığının birlikte algılanmasıdır. Bozulmuş besinleri vücuda almama konusunda vücudunu uyarır.

Doğuştan koku almayan insanların çocukluk çağında özellikle bozulmuş sütü fazla tükettikleri ve daha fazla gıda zehirlenmelerine maruz kaldıkları ortaya konulmuştur.

Koku duyusu çevresel tehlikeler konusunda da uyarıcıdır. Duman, yangın riski, gaz kaçağı gibi durumları koku duyumuz sayesinde önceden farkedebiliriz. Amerika Birleşik Devkletlerinde ileri yaş gruplarının ocakta yemek unutma ve gaz kaçağı sonrası oluşan ölümcül ev kazalarını önlemek amacıyla koku bozukluğu şikayeti olan bireylerin evlerine duman ve gaz dedektörü konulması önlemi alınmaktadır.

Koku duyusu sosyal davranışlarımızı etkiler ve kimi durumlarda duygu durumumuza ciddi etkilerde bulunur. Koku bozukluğu olan kişilerde depresyon görülme sıklığı normal bireylerden fazladır. Koku bozukluğu olan kişilerde unutkanlık görülme sıklığı da normal bireylere göre dsha fazladır. Kimi nörolojik hastalıklarda nörolojik hiç bir bulgu başlamadan öncesinde koku bozukuluğu başlayabilir. Koku duyusu cinsel istek ve üreme davranışı konularında da etkili bir duyudur. Farelerde yapılan çalışmalarda TRP2 geni laboratuvar ortamında mutasyona uğratılan farelerin cinsel çift konusunda seçim yapmakta zorlandıkları, karşı cinsi seçme kabiliyetlerini yitirdiklerini saptanmıştır.

İnsanlarda da bir çok üreme bozukluğuna neden olan doğumsal hastalıklarda berabernide koku bozukluğu görülmektedir.

İLGİLİ KONULAR