Kulak; baş bölgesinin iki yanında bulunan ve işitme duyusunda fonksiyonel organdır. İşitme duyusu; diğer insanlar ile ve dünya ile iletişim açısından büyük önem taşımaktadır.

Kulak Anatomisi

 Kulak anatomisi; dış, orta ve iç kulak bölümlerinden oluşmaktadır. Kulak kepçesi, kulak zarı, çeşitli kulak kemikçikleri ve östaki borusu işitme yetisinde büyük önem taşımaktadır. Kulak anatomisindeki söz konusu bölümlerden herhangi birinde yaşanan bir problemler işitme problemleri ile birlikte denge problemlerine de yol açabilmektedir. Öyle ki işitme fonksiyonu yaşamsal bir faaliyet özelliği taşımaktadır. Bu nedenle işitme ile ya da kulak sağlığı ile ilgili yaşanan problemlerde ertelemeden doktora başvurulması gerekmektedir.

Östaki Borusu Nedir?

Kulak zarı arkasındaki bölümde bulunan östaki borusu; orta kulak ile burun ve boğazın birbirine bağlanmasını sağlayan boru olarak tanımlanmaktadır. Östaki borusunun fonksiyonu orta kulak dışındaki ve orta kulak içindeki basıncın dengelenmesini sağlamaktır. Söz konusu hava basıncı dengesinin sağlanamaması durumunda ise orta kulak hasar görebilmektedir. 

Östaki Borusu Tıkanıklığına Neden Olan Faktörler Nelerdir?

Östaki borusu tıkanıklığı problemine birçok faktör neden olabilmektedir. Bunlardan başlıcaları aşağıdaki şekilde sıralanabilmektedir;

• Soğuk algınlığı
• Alerjik reaksiyonlar
• Sinüslerin enfeksiyona maruz kalması
• Kulak enfeksiyonları
• Hava basıncındaki ani değişimler (uçağa binme, damla, yüksek yerlere çıkma) 
• Östaki borusunun çevresinde oluşan yapılar
• Doğumsal nedenler
• Kulakta su birikmesi
• Genizde tıkanıklık
• Mide reflüsü
• Kulak direğinin sapması
• Lenf bezlerinin büyük olması 
• Östaki borusunun dar olması

Östaki Borusu Tıkanıklığının Belirtileri Nelerdir?

Günlük yaşamda östaki borusu tıkanıklığı problemi pek çok şikayete yol açabilmektedir. Yaşam kalitesini etkileyen bu şikayetler şu şekildedir;

• Kulak ağrısı
• Kulak içerisinde dolgunluk ve basınç hissi
• Kulak çınlaması (tinnitus)
• İşitme yetisinde azalma
• Kulak zarı çökmesi 
• Baş dönmesi

Özellikle kulakta yaşanan şikayetler yutkunma, esneme ya da çiğneme gibi aktiviteler ile geçmemektedir. Bu nedenle yukarıdaki belirtilerin birkaçının aynı süreçte yaşanması durumunda bir kulak burun boğaz uzmanına başvurulması gerekmektedir. 

Östaki Borusu Tıkanıklığı Tanısı

Östaki borusunun tıkanıklığı probleminde öncelikle ayrıntılı bir muayene ve tetkik süreci yaşanmaktadır. Bu süreçte fizik muayene ve genel sağlık öyküsünün değerlendirilmesinin yanı sıra; işitme testi, bilgisayarlı tomografi ve MR çekimi yöntemleri ile uygulanabilmektedir. 

Östaki borusu tıkanıklığı tek bir kulakta yaşanabileceği gibi aynı anda iki kulakta da yaşanabilmektedir. Doğumsal nedenler ile östaki borusunda yaşanan şekil bozukluklarının tedavisinde mutlaka her iki kulağın da tedavi planlaması içerisine alınması gerekmektedir. 

Östaki Borusu Tıkanıklığı Tedavisi

Östaki borusunun tıkanıklığı probleminde neden olan faktörlere de yönelik bir tedavi planlaması uygulanmaktadır. Bu tedavi yöntemleri aşağıdaki şekilde uygulanabilmektedir;

• Antibiyotik etkisi bulunan ilaçlar; enfeksiyona maruz kalma durumunda başvurulmaktadır. 
• Antihistaminikler; alerjik reaksiyon durumu bulunuyorsa başvurulmaktadır. 
• Burun spreyleri ve dekonjestanlar; burun tıkanıklıklarında başvurulmaktadır. 
• Cerrahi yöntemler; diğer yöntemlerin fayda sağlamaması durumunda başvurulmaktadır. 

Östaki Borusu Tıkanıklığı Ameliyatı

Östaki borusu tıkanıklığında uygulanan cerrahi dışı tedavi yöntemlerinin fayda sağlamadığı durumlarda cerrahi yöntemlere başvurulmaktadır. Söz konusu problemin zamanında ve nitelikli yöntemler ile tedavi edilmesi işitme kaybı ciddi problemlerin yaşanmasının önüne geçmektedir. 

Kulak burun boğaz alanında günümüzde pek çok tanı ve tedavi yöntemi geliştirilmiştir. Bu yöntemlerden biri de östaki borusu tıkanıklığı tedavisinde uygulanan balon tuboplasti yöntemidir.  

Balon tuboplasti yöntemi ilk kez 2010 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde uygulanmıştır. Östaki balon dilatasyonu olarak da tanımlanan bu yöntemde östaki borusunun tıkalı ya da dar olan bölgesinin balon şişirilmesi ile genişletilmesi ve açılması disiplinine dayanmaktadır. 

Östaki Borusu Tıkanıklığında Balon Tuboplasti Ameliyatı

Genel anestezi altında uygulanan balon tuboplasti yöntemi; yeni bir teknik olsa da oldukça başarılı sonuçlar elde edilmesini sağlamıştır. Bu teknikte burundan endoskop yardımı ile östaki tüpü ağzına ulaşılmaktadır. Bu bölgeye balon katater yerleştirilmekte ve balon uygun basınçta şişirilmektedir. Balon kataterin şişirilmesi ile östaki borusundaki tıkanıklar açılmaktadır. 

Balon Tuboplasti İşleminin Avantajları

Balon tuboplasti yöntemi klasik yöntemlere oranla hem hasta hem de doktor açısından oldukça avantajlıdır. 

• Herhangi bir kesi açılmamaktadır ve dikiş işlemine ihtiyaç duyulmamaktadır.
• 15 ila 20 dakikalık kısa zaman içerisinde gerçekleştirilmektedir. 
• Kanama ve enfeksiyon gibi risk faktörleri minimum düzeydedir. 
• Tedavinin başarı oranı %80’dir. 
• Hasta aynı gün hastaneden taburcu olabilmektedir.

Balon tuboplasti işlemi hem yetişkinlerde hem de çocuklarda uygulanabilmektedir. Östaki borusunun tıkanıklığı problemi yaşayan insanlar günlük yaşamlarında ciddi oranda basınç hissi duymaktadır. İşitme kısıtlılığına neden olan bu problem gerek okul yaşamında gerekse de iş yaşamında pek çok iletişim bozukluğu açığa çıkarmaktadır. 

Östaki borusu ya da kulağın diğer bölümlerinde yaşanabilecek problemler için mutlaka alanında uzman bir kulak burun boğaz doktoruna başvurulmalıdır. Evde kulak temizliği ya da evde kendi imkanlarınız ile uygulayacağınız tedavi yöntemleri ciddi problemlere yol açabilmektedir. Bu nedenle doktor kontrolü haricinde kulak içerisine herhangi bir nesne ya da sıvı girişine izin verilmemelidir.